Προσεγγίσεις της διδασκαλίας των γλωσσών (2)

Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff

Από τη μετάφραση στο πρωτότυπο (μέθοδος Α. Βοσκού και Θ. Παπακωνσταντίνου)

Η διδακτική αυτή μέθοδος προτείνει την παράλληλη προσέγγιση του αρχαίου κειμένου με τη μεταφρασμένη του εκδοχή. Δίνουμε στους μαθητές αντικριστά το πρωτότυπο και την απόδοσή του και ακολουθούμε τα επόμενα στάδια:
α) Διαβάζουμε τη μετάφραση προκειμένου να κατανοήσουμε τα θεματικά κέντρα του κειμένου τα οποία αναγράφουμε και στον πίνακα.
β) Διαβάζουμε το πρωτότυπο κείμενο κυρίως για να εντοπίσουμε τις λεξιλογικές επιβιώσεις του αρχαίου λόγου στη νεα ελληνική γλώσσα είτε ως αυτούσιες λέξεις είτε με παραλλαγμένη ή διαφορετική σημασία ή και απλές ρίζες λέξεων που επιβιώνουν στις μέρες μας. Εδώ είναι πιθανό να προσφέρεται η ανάλυση ειδικού λεξιλογίου (π.χ. πολιτικού, στρατιωτικού, οικονομικού ή ακόμη και εδεσμάτων).
γ) Από το μεταφρασμένο κείμενο ξεκινάμε την ερμηνεία εντοπίζοντας τα αίτια συμπεριφορών, τις σχέσεις μεταξύ κρατών, την εξέλιξη στάσεων και γεγονότων κοκ.
δ) Από το μεταφρασμένο κυρίως κείμενο, όπου συνήθως επιβιώνουν, καθοδηγούμε τους μαθητές να εντοπίσουν υφολογικές επιλογές. Π.χ. στα Ελληνικά του Ξενοφώντα το παρατακτικό ύφος που κατά κόρον επιλέγεται, τα πρόσωπα εκφοράς του λόγου, τις αφηγηματικές τεχνικές, την προτίμηση στον ευθύ ή τον πλάγιο λόγο κτλ.
ε) Έπειτα εντοπίζουμε και αναλύουμε ένα χαρακτηριστικό γραμματικό και ένα συντακτικό φαινόμενο για το οποίο προσφέρεται το εξεταζόμενο κείμενο και επαγωγικά οδηγούμε τους μαθητές στην παραγωγή των κανόνων της θεωρίας.
Στο τελευταίο στάδιο χρησιμοποιούμε και τα αντίστοιχα βιβλία γραμματικής και συντακτικού προκειμένου να δείξουμε στους μαθητές πώς πρέπει να τα χρησιμοποιούν και μόνοι τους.