Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Διδάσκοντας σύνταξη με κώλα

Ο φιλόλογος που έχει εντρυφήσει στις οδηγίες του Υπουργείου για τη διδασκαλία του πρωτότυπου κειμένου της αρχαίας ελληνικής (Ξενοφώντα, Θουκυδίδη) θα έχει προσέξει την έμφαση που δίνουν οι οδηγίες στη μεταγραφή μιας περιόδου κατά τα κώλα της. Όταν αναγράφεται στον πίνακα το κείμενο (αρχικά από τον καθηγητή και στο μέλλον από τους μαθητές) κατά νοηματικές ενότητες (αυτά είναι τα κώλα) και σχεδιάζονται με γραμμές οι σχέσεις ανάμεσα στο κώλα, ο μαθητής αντιλαμβάνεται άριστα το κείμενο ακόμη και χωρίς γραπτή μετάφραση. Λειτουργεί πολύ αποδοτικά.
Αυτός ο τρόπος μπορεί να συνδυαστεί με αναγραφή αριστερά στον πίνακα βοηθητικών λέξεων, όπως: ποιος, πού, τι, γιατί, υπό ποιες προϋποθέσεις, με ποιο σκοπό, αποτέλεσμα κτό.
Αφού το μεταγράψουμε και γίνει αντιληπτή όλη η δομή και το περιεχόμενο του κειμένου, μπορούμε να δώσουμε έμφαση σε δυο ή τρία κυρίαρχα συντακτικά φαινόμενα που περιέχονται στο κείμενο (π.χ. συνημμένες και απόλυτες μετοχές, επιρρηματικοί προδιορισμοί και πώς διατυπώνονται, ένα είδος πρότασης κτλ.)
Με τον επαγωγικό αυτόν τρόπο και αντιλαμβάνεται ο μαθητής το νόημα και τις λογικές σχέσεις που αρθρώνονται σε ένα κεφάλαιο και κερδίζει γνώσεις συντακτικού ή γραμματικής.
Να ένα παράδειγμα: